पोस्ट नं 91

 पोस्ट नं 91 
*************************
दुसरा खंड- धम्मदीक्षेची मोहीम
Campaign of Conversion
*************************
भाग दुसरा- परिव्राजकांची धम्मदीक्षा
Conversion of Parivrajakas
5. बुद्धांचे पहिले प्रवचन (पुढे चालू)- शीलमार्ग 
The Buddha's First Sermon- The Path of Virtue
*************************

Ten Paramitas:

(1)Sila; (2)Dana; (3)Uppekha; (4)Nekkhama; (5)Virya; (6)Khanti; (7)Succa; (8)Adhithana; (9)Karuna; (10)Maitri

*************************

1) नंतर तथागत बुद्धांनी परिव्राजकांना शीलमार्ग तथा सद्गुणांचा मार्ग समजावून सांगितला.

2) त्यांनी त्यांना सांगितले की शीलमार्ग म्हणजे पुढील गुणांचे पालन करणे होय:

(१)शील (२)दान (३)उपेक्षा (४)नैष्कर्म्य (५)वीर्य (६)शान्ती (७)सत्य (८)अधिष्ठान (९)करुणा आणि (१०)मैत्री

3) या सद्गुणांचा अर्थ परिव्राजकांनी बुद्धांना विचारला.

4) त्यांची इच्छा पूर्ण करण्यासाठी बुद्ध म्हणाले:-

5) "शील म्हणजे नीतिमत्ता (moral temporament). वाईट गोष्टी न करण्याकडे आणि चांगल्या गोष्टी करण्याकडे असलेला मनाचा कल; अपराध करण्याची, चुकीचे वागण्याची लाज वाटणे, शिक्षेच्या भीतीने वाईट गोष्ट करण्याचे टाळणे म्हणजे शील."

6) "नैष्कर्म्य म्हणजे ऐहिक सुखाचा त्याग."

7) "स्वार्थाची किंवा परतफेडीची अपेक्षा न करता दुसऱ्याच्या भल्यासाठी स्वतःची मालमत्ता, रक्त आणि देह यांचे दान करणे (giving); इतकेच नव्हे तर स्वतःचे जीवन देणे म्हणजेच "दान" होय."

8) " "वीर्य" म्हणजे योग्य (सम्यक्) प्रयत्न व परिश्रम. हाती घेतलेले काम यत्किंचितही माघार न घेता अंगी असलेल्या सर्व सामर्थ्यानिशी पूर्ण करणे म्हणजे वीर्य."

9) "शांती म्हणजे क्षमाशीलता. द्वेषाने द्वेषाला उत्तर न देणे हे याचे सार होय. कारण द्वेषाने द्वेष शमत नाही; तो फक्त क्षमाशीलतेनेच शांत होऊ शकतो."

10) " "सत्य" म्हणजे खरे. माणसाने कधीही खोटे बोलता कामा नये. त्याचे भाषण हे सत्यच असले पाहिजे. ते सत्याखेरीज दुसरे काहीही असता कामा नये."

11) " "अधिष्ठान" म्हणजे ध्येय गाठण्याचा दृढ निश्चय." (resolute determination to reach the goal)

12) " "करुणा" म्हणजे सर्व मानवांविषयीची प्रेमपूर्ण दयाशीलता." (loving kindness)

13) " "मैत्री" म्हणजे सर्व प्राण्यांविषयी; मित्रांविषयीच नव्हे तर शत्रूविषयी देखील; मनुष्यप्राण्याविषयीच नव्हे तर जीवमात्रांविषयी बंधुभाव बाळगणे." (extending fellow feeling to all beings)

14)" "उपेक्षा" म्हणजे उदासीनतेपासून निराळी अशी अलिप्तता. अनासक्ती. आवड किंवा नावड नसलेली ती एक मनाची स्थिती होय. परिणामांनी विचलित न होणे; परंतु निरपेक्षतेने सतत प्रयत्न करीत राहणे म्हणजेच उपेक्षा."

15) "आपल्या संपूर्ण कुवतीनुसार प्रत्येकाने परोपरीने या सद्गुणांचे पालन केले पाहिजे. म्हणूनच त्यांना पारमिता (पूर्णत्वाच्या अवस्था) असे म्हणतात." (States of Perfection)

*****************************
क्रमश: .....
रोज वाचा, "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"
पुढील भागात:
६. बुद्धांचे पहिले प्रवचन (अंतिम भाग)
*********************