पोस्ट नं 78

 पोस्ट नं 78 
*"बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"*
प्रथम खंड- "बोधिसत्त्व हे बुद्ध कसे झाले"
*************************
भाग सातवा- साम्य आणि भेद
Comparison and Contrast
2. बुद्धांनी कोणते बदल केले 
What HE Modified
*************************

1)

(i) कार्यकारणभावाचा अत्यंत महत्त्वाचा नियम आणि त्याचे उपसिद्धांत त्यांनी मान्य केले. (law of cause and effect with its corollaries)

(ii) 'जीवनाचा दैववादी, प्रारब्धावर आधारित दृष्टीकोन' आणि 'मनुष्य व जग यांचे भवितव्य ईश्वरानेच पूर्वनियोजित केलेले आहे हा तितकाच मूर्खपणाचा दृष्टीकोन' हे दोन्हीही त्यांनी त्याज्य ठरविले.

(iii) एखाद्या पूर्वजन्मी केलेल्या कृत्यात दुःख निर्माण करण्याचे आणि या जन्मातील कृत्ये परिणामशून्य करण्याचे सामर्थ्य आहे, हे म्हणणे त्यांनी अमान्य केले. कर्माचा दैववादी दृष्टीकोन त्यांनी नाकारला. कर्माच्या या दृष्टीकोनाच्या ऐवजी त्यांनी अधिक शास्त्रीय दृष्टिकोन स्वीकारला. जुन्याच बाटलीत त्यांनी नवी दारु ओतली.

(iv) आत्म्याचा फेरा, संसार या तत्त्वांच्या जागी त्यांनी पुनर्जन्माच्या सिद्धान्ताला स्थान दिले. (doctrine of re-birth)

(v) 'आत्म्याची मुक्ती किंवा मोक्ष' या तत्त्वांऐवजी त्यांनी 'निब्बाण' (निर्वाण) तत्त्व स्वीकारले.

2) याप्रमाणे बुद्धशासन हे संपूर्ण नव्या विचारांनी भरलेले आहे (an original piece). त्यात जे काही थोडेसे जुने आहे ते फेरबदल करुन सुधारित स्वरूपात घेतलेले किंवा निराळ्या दृष्टीकोनातून मांडलेले असे आहे.

*************************

( सविस्तर वाचनासाठी संदर्भ: खंड चवथा, भाग दुसरा)

*************************
क्रमश: .....
रोज वाचा, "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"
पुढील भागात:
भाग सातवा- साम्य आणि भेद
३. बुद्धांनी काय स्वीकारले
*********************