पोस्ट नं 41

📚 पोस्ट नं 41 📖
*"बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"*
प्रथम खंड- "बोधिसत्त्व हे बुद्ध कसे झाले"
*********************
भाग दुसरा- कायमचा संसारत्याग
🌷 2. बिंबिसार राजाचा उपदेश 🌷
***********************
2. King Bimbisara and His Advice
***********************

1) दुसऱ्या दिवशी तो उठला आणि भिक्षापात्र घेऊन भिक्षेकरिता शहरात जाण्यासाठी निघाला. फार मोठा जमाव त्यावेळी त्याच्याभोवती जमला.

2) त्या वेळी मगधाधिपती श्रेणीय बिंबिसार राजाने राजवाड्याच्या बाहेर लोकांचा तो प्रचंड जनसमुदाय पाहिला आणि त्याने हे एवढे लोक जमण्याचे कारण काय याची विचारणा केली; तेव्हा एका राजसेवकाने त्याला पुढीलप्रमाणे हकीकत सांगितली:

3) "ज्याच्याबद्दल ब्राम्हणांनी असे भविष्य वर्तविले होते की, 'हा एकतर उच्चतम ज्ञान प्राप्त करुन घेईल किंवा या पृथ्वीचा सम्राट होईल'; तोच हा शाक्यांच्या राजाचा पुत्र आहे, जो आता संन्याशी बनलेला आहे. त्यालाच पाहण्यासाठी लोक गर्दी करीत आहेत.

4) हे ऐकून आणि त्याचा अर्थ मनात ओळखून राजा त्या सेवकाला लगेच म्हणाला की, "जा, तो कुणीकडे जात आहे ते पाहून मला येऊन सांग." तो सेवक राजाची आज्ञा होताच त्या राजपुत्राच्या मागोमाग जाऊ लागला.

5) स्थिर नेत्रांनी, आपल्या पुढील केवळ जोखडभर अंतरापर्यंतच पाहात (seeing only a yoke's length), शरीराचे अवयव आणि मनात भरकटणारे विचार कह्यात ठेवून तो याचकश्रेष्ठ सावकाश आणि मोजून पावले टाकीत हळू आवाजात भिक्षा मागत चालला होता.

6) मिळेल ती भिक्षा स्वीकारुन तो पर्वताच्या एका निवांत कोपऱ्यात जाऊन बसला; आणि तेथे अन्नसेवन करुन तो पांडव टेकडीवर चढून गेला.

7) लोध्रवृक्षांनी दाटलेल्या आणि मयुरांच्या केकारवांनी निनादलेल्या त्या अरण्यात रक्तरंगाची वस्त्रे धारण केलेला तो मानवजातीचा सूर्य पूर्वदिशेच्या पर्वतांवरील सकाळच्या सूर्यासारखा तळपू लागला.

8 ) याप्रमाणे त्याला लक्षपूर्वक पाहिल्यावर, त्या राजसेवकांनी राजाला सर्व हकीकत सांगितली: आणि राजाने जेव्हा ती ऐकली, तेव्हा अति आदराने आणि मोजकाच लवाजमा घेऊन तो स्वतः तिकडे जाण्यास निघाला.

9) पर्वताप्रमाणे धिप्पाड असा तो राजा टेकडी चढून गेला.

10) त्या ठिकाणी आसनस्थ आणि जितेंद्रिय (subdued senses) असा तेजस्वी गौतम त्याच्या दृष्टीस पडला. जणू काही तो पर्वत हलत असून स्वतः गौतम हा त्या पर्वताचे शिखर आहे, असा त्याला भास झाला.

11) शारिरीक सौंदर्य आणि पूर्ण मनःशांती (tranquility) यामुळे वैशिष्ट्यपूर्ण दिसणाऱ्या गौतमाला त्या नराधिपतीने पाहिले आणि आश्चर्यचकित होऊन प्रेमपूर्ण आदरभावाने (affectionate regard) तो त्याच्याजवळ गेला.

12) बिंबिसाराने मोठ्या आदराने त्याच्याजवळ जाऊन त्याच्या शरीरस्वास्थाविषयी विचारपूस केली. आणि गौतमाने तितक्याच ममत्वाने आपले मन स्वस्थ व शरीर सर्व व्याधींपासून मुक्त असल्याची खात्री दिली. (health of mind and freedom from all ailments)

13) त्यानंतर तो राजा खडकाच्या स्वच्छ पृष्ठभागावर बसला आणि आपल्या मनःस्थितीची कल्पना देण्याच्या हेतूने तो म्हणाला:

14) "बाळा, तुझ्या कुटुंबाशी माझी दृढ मैत्री आहे. ती वंशपरंपरागत असून तिची दृढता चांगली सिद्ध झालेली आहे. म्हणूनच तुला काही सांगावे अशी इच्छा माझ्या मनात निर्माण झाली आहे. माझे प्रेमाचे शब्द तू नीट ऐक."

15) "सूर्यापासून ज्याचा प्रारंभ झाला आहे असा तुझा वंश, नवतारुण्य, डोळ्यांना भुरळ घालणारे सौंदर्य याचा मी जेव्हा विचार करतो तेव्हा मला आश्चर्य वाटते की, या सर्व गोष्टींशी इतका विसंगत असा, राजोपभोगापेक्षा सर्वस्वी संन्याशाचे जीवन जगण्याचा हा तुझा निर्धार तुझ्या मनात कसा निर्माण झाला?"

🌷☘🌿🌸🌷🌸🌿☘🌷

***********************

क्रमश: .....

रोज वाचा, "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"

पुढील भागात:

२. बिंबिसार राजाचा उपदेश (ii)

*********************