पोस्ट नं 263

 पोस्ट नं 263 
*************************
बुद्ध आणि त्यांचा धम्म~
लेखक: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
*************************
पाचवा खंड- संघ
Book V- The Sangh
*************************
भाग पाचवा- उपासकांसाठी विनय
Part V- Vinaya for the Laity
*************************
5. पती-पत्नीसाठी विनय 
Vinaya for Husband and Wife
*************************

1) "पतीने आपल्या पत्नीचा सन्मान राखून, आदरभाव प्रदर्शित करुन, तिच्याशी एकनिष्ठेने वागून, तिला सत्ता देऊन, तिला लागणारे दागदागिने पुरवून तिची सेवा करावी. कारण पत्नी त्याच्यावर प्रेम करते. ती एकनिष्ठ असते. ती दोघांच्याही नातलगांचे आदरातिथ्य करते. त्याने संपादन केलेल्या मालमत्तेवर दक्षतापूर्वक लक्ष ठेवते. आणि उद्योगाने आणि कुशलतेने आपली कर्तव्ये पाळते."

2) "कुलपुत्राने औदार्याने, दाक्षिण्याने, दानधर्माने आपल्या मित्रांची आणि सहकाऱ्यांची सेवा करावी. आपल्यासारखेच त्यांना वागवावे आणि आपण स्वतः त्यांना दिलेल्या शब्दाप्रमाणे वागावे. कारण त्याचे मित्र आणि परिचित त्याच्यावर प्रेम करतात. तो गैरसावध असताना त्याचे व त्याच्या मालमत्तेचे रक्षण करतात. संकटात ते त्याला आधार देतात, त्याच्या आपद् अवस्थेत त्याग करीत नाहीत. आणि त्याच्या परिवाराच्या हिताला जपतात."

 *6. मालक व नोकर यांसाठी विनय* 
Vinaya for Master and Servant

1) "मालकाने नोकर-चाकरांना पुढीलप्रमाणे वागवावे. त्याने त्यांच्या सामर्थ्याप्रमाणे त्यांना काम द्यावे, अन्न व मजुरी द्यावी, ते आजारी पडले असताना त्यांची शुश्रुषा करावी.असाधारण व स्वादिष्ट पक्कान्ने त्यांनी वाटून खावी. वेळ पडेल तेव्हा त्यांना रजा द्यावी. कारण नोकरचाकर हे धन्यावर प्रेम करतात. ते त्याच्यापूर्वी उठतात आणि त्याच्या नंतर झोपतात. त्यांना जे द्यावे त्यात ते समाधान मानतात, ते आपले काम चोख बजावतात आणि त्याची किर्ती सर्वत्र वाढवितात."

2) "कुलपुत्राने आपल्या धर्मगुरुची (religious teachers) सेवा करताना कृतीतून, शब्दांतून व मनापासून आपुलकीने करावी (affection in act, speech and mind). आपल्या घराचे दार त्यांना सदैव मोकळे ठेवून व त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवून करावी. कारण धर्मगुरु आपल्या शिष्याला दुष्टकृत्यापासून परावृत्त करतात, त्याला सन्मार्गाचा उपदेश करतात. मायेने त्याच्यासंबंधी विचार करतात. जे पूर्वी कधी कानी पडले नाही ते शिकवितात आणि पूर्वी जे कानी पडलेले असते ते चूक असेल तर त्याची सुधारणा करतात."

* 7. निष्कर्ष (समारोप)* 
Conclusions

1) तथागतांनी सिगालाला वरीलप्रमाणे उपदेश केल्यावर सिगाल म्हणाला, "सुंदर! फार सुंदर. एकदा स्थानभ्रष्ट झालेली वस्तू ज्याप्रमाणे जागेवर बसवावी, किंवा जे गुपित होते ते उघड करावे किंवा पथभ्रष्टाला सन्मार्ग दाखवावा, त्याप्रमाणेच तथागतांनी मला अनेक रीतीने सत्य विशद करुन सांगितलेले आहे"

2) "मी तथागतांना, त्यांनी सांगितलेल्या धम्माला आणि संघाला शरण जातो. आजपासून आमरण शरण आलेल्या या उपासकाचा स्वीकार करावा."

**********************
For English: See the link in comment section

*************************
क्रमश: .....
रोज वाचा, "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"
पुढील भागात:
भाग पाचवा- उपासकासाठी विनय
*८. कन्येसाठी विनय*
*************************