पोस्ट नं 191

 पोस्ट नं 191 
*************************
तिसरा खंड- भगवान बुद्धांनी काय शिकविले
Book III- What the Buddha Taught
*************************
भाग पाचवा- सद्धम्म म्हणजे काय?
Part V- What is Saddhamma?
विभाग तीन- धम्माला सद्धम्मरुप प्राप्त होण्यासाठी त्याने मैत्रीला उत्तेजन दिले पाहिजे
Section III
Dhamma to be Saddhamma must promote Maitri
3. जेव्हा धम्म 'करुणेपेक्षाही मैत्री अधिक महत्त्वाची आहे' असे शिकवतो, तेव्हा त्याला सद्धम्मरुप प्राप्त होते (ii) 
Dhamma is Saddhamma only when it Teaches that More than Karuna what is Necessary is Maitri
*************************

21) "म्हणून ती दुसऱ्या दिवशी उशीरा उठली. तिच्या मालकिणीने तिला हाक मारून विचारले, "तू इतक्या उशीरा का उठलीस?' मोलकरीण म्हणाली, "त्यात काय बाईसाहेब?" रागावून आणि चिडून ती मालकीण मनाशी म्हणाली, "त्यात काही नाही काय? लबाड कुठली!"

22) "मोलकरणीने विचार केला, "राग हा विकार तिच्या ठिकाणी आहे तर! ती दाखवित नाही एवढेच! मी माझे काम चोख बजावते म्हणून ती रागावत नसावी. आणखी मी तिची कसोटी घेईन!" म्हणून ती दुसऱ्या दिवशी अधिक उशिरा उठली. मालकिणीने विचारले, "काले, तू उशीरा का उठलीस!" मोलकरणीने उत्तर दिले, "त्यात काय आहे?"

आपला राग आणि चीड शब्दांत व्यक्त करत मालकीण म्हणाली, "अस्सं! त्यात काही नाही काय? लबाड कुठली!"

23) "अस्सं तर," त्या मोलकरणीने विचार केला, "राग हा विचार तिच्या ठिकाणी आहे; पण मी माझे काम नीट करते म्हणून ती तो दाखवित नाही. मी आणखी अधिक तिची कसोटी घेईन." म्हणून ती दुसऱ्या दिवशी फारच उशीरा उठली. मालकिणीने तिला हाक मारून विचारले, "इतक्या उशीरा का उठलीस?" मोलकरणीने उत्तर दिले, "अं! त्यात काय आहे?"

24) "असं तर! इतक्या उशीरा उठणे म्हणजे काहीच नाही काय? लबाड मुली! असे उद्गार काढून मालकिणीने चिडून रागाने एक अडसर उचलला आणि रक्त येईल इतक्या जोराने तो तिच्या डोक्यात घातला."

25) "खोक पडून रक्तबंबाळ झालेले आपले डोके धरून कालीने आरोळ्या ठोकून सर्व शेजारी जागे केले आणि ओरडत सुटली, "पाहा बाई माझी मालकीण! किती लीन आहे, सौम्य आहे माझी मालकीण! हे एवढे कशासाठी! तर तिची एकुलती एक मोलकरीण उशीरा उठली म्हणून! ती इतकी रागावली, चिडली होती की, हातात अडसर घेऊन माझ्यावर झेप घेऊन तिने माझे डोके फोडले!"

26) "याचा परिणाम असा झाला की, विदेशिका ही कोणी लीन आणि सौम्य स्त्री नसून ती अत्यंत चिडखोर स्वभावाची आहे अशी तिची खात्री झाली."

27) "याप्रमाणेच जोपर्यंत चीड आणण्याजोगे काही म्हटले नाही तोपर्यंतच, भिक्खू सौम्य, सभ्य आणि लीन असण्याचा संभव आहे. जेव्हा त्याला चीड येण्यासारखे शब्द बोलले जातात तेव्हाच त्याच्या ठिकाणी मैत्री म्हणजे बंधुभाव आहे की नाही याची खात्री पटते."

28). ही गोष्ट सांगून भगवंतांनी म्हटले, "केवळ वस्त्र आणि अन्न मिळविण्यासाठी भिक्खूंनी मैत्रीभाव व्यक्त केला तर त्याच्या ठिकाणी मैत्री-भावना आहे असे मी समजत नाही. ज्याची मैत्री-भावना ही धम्म सिद्धान्तातून उगम पावते, त्यालाच मी खरा भिक्खू समजतो."

29). "पुण्यार्जनासाठी केलेली कृत्ये (to acquire religious merit) ही मैत्रीच्या (loving kindness) एका षोडशांशाच्याही मोलाची नाहीत. मैत्री म्हणजे चित्ताची स्वतंत्रता (loving kindness, which is freedom of heart). ती आपल्यामध्ये सर्व पुण्यकृत्यांना समाविष्ट करून घेते. ती चमकते, प्रकाशते, ती प्रज्वलित होते."

30). "भिक्खूंनो, सर्व ता-यांचे तेज चंद्रप्रभेच्या एक षोडशांशही नसते. चंद्रप्रभा त्यांचे सर्व तेज आपणांत सामावून घेऊन स्वतः चमकते, प्रज्वलित होते. त्याप्रमाणेच पुण्यार्जनासाठी केलेली कृत्ये मैत्रीच्या एक षोडशांशही मोलाची नाहीत. मैत्री म्हणजे अंतःकरणाची स्वतंत्रता; ती सर्व पुण्यकृत्यांना स्वतःमध्ये सामावून चमकते, प्रकाशते, प्रज्वलित होते."

31). "त्याप्रमाणेच, भिक्खूंनो! जसा वर्षोऋतूअखेर सूर्य स्वच्छ, निरभ्र अशा आकाशात उगवून सारे किल्मिष नाहीसे करतो आणि स्वतः चमकतो, प्रकाशतो आणि प्रज्वलीत होतो, अगदी त्याप्रमाणेच पुण्यार्जनासाठी योजलेली सर्व साधने ही मैत्रीच्या एक षोडशांश इतकीही मोलाची नाहीत. मैत्री म्हणजे अंतःकरणाची स्वतंत्रता. ती सर्व पुण्यकृत्यांना आपल्यामध्ये सामावून घेऊन चमकते, प्रकाशते आणि प्रज्वलीत होते."

*************************
For English: See the link in comment section

*************************
क्रमश: .....
रोज वाचा, "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म"
पुढील भागात:
१. धम्माला सद्धम्मरुप प्राप्त होण्यास धम्माने माणसामाणसांत भेद करणारे अडसर मोडून काढले पाहिजेत
*************************