चांगली संगत धरा

प्रज्ञा, न्याय आणि सत्संगती

भगवान बुद्धांची शिकवण

प्रज्ञा, न्याय आणि सत्संगती
Wisdom, Justice and Good Company
*************************
*"शहाणे, समजदार व ज्ञानी व्हा, न्यायी व्हा आणि चांगली संगत धरा."* Be wise, be just and choose good company.

*हा बौद्ध जीवनमार्ग आहे*

"जो मनुष्य काय वर्ज्य करावे, टाळावे हे तुम्हाला दाखवतो, जो तुमच्या दोषांबद्दल तुम्हांला वाक्ताडन करतो आणि जो बुद्धिमान आहे अशा सुजाण माणसाच्या मागून, ज्याप्रमाणे गुप्त धन दाखविणाऱ्या माणसामागून तुम्ही जाता त्याप्रमाणे तुम्ही जात रहा. अशा सत्पुरुषांचे अनुयायित्व हे तुमचे वाईट करणार नाही. भले करील."

"जो चुकल्यास रागे भरतो; जो शिकवतो, अनुचित करण्याचा प्रतिबंध करतो असा व्यक्ती सुजनांना प्रिय आणि दुर्जनांना अप्रिय वाटतो."

"पापी आणि नीच मनुष्याची संगत करू नका. सदाचारी लोकांशी मैत्री करा. सर्वोत्तम लोकांशी मैत्री करा."

"जो धर्मामृताचे सेवन करतो त्याचे मन गंभीर असते आणि जीवन सुखी असते. सज्जन हे श्रेष्ठ व्यक्तीने उपदेशिलेल्या धर्माने आनंद पावतात."

"पाटकार माळी कालव्यातून आपल्या इच्छेप्रमाणे पाण्याला वळण देतो, बाणाकार बाणाला नीट वळवितो, सुतार लाकडाच्या ओंडक्याला वळण देतो, त्याप्रमाणे शहाणे लोक स्वतःला नियमानुसार वागण्याचे वळण देतात."

"ज्याप्रमाणे भरभक्कम कातळ (Solid Rock) हा वाऱ्याने कंप पावत नाही; त्याप्रमाणे शहाणी माणसे निंदा अथवा स्तुतीने विचलित होत नाहीत."

"ज्याप्रमाणे खोल आणि स्थिर असलेले तळे शांत दिसते त्याप्रमाणे धम्म श्रवणानंतर शहाणी माणसे शांत, गंभीर बनतात."

"सत्पुरुष कोणत्याही परिस्थितीत दक्षतेने चालतात. ते इच्छातृप्तीच्या निमित्ताने बोलत नसतात. *सुखाचा स्पर्श होवो अथवा दुःखाचा स्पर्श होवो ते कधीही आनंदाने उन्नत झालेले किंवा निराशेने पछाडलेले दिसत नाहीत.*"

 *******
"भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म" ~डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

आपल्या स्वतःच्या कार्यावर लक्ष ठेवणे

"दुसरे काय अपशब्द बोलतात, काय दुष्कृत्ये करतात, काय पूर्ण करतात आणि काय अपूर्ण सोडतात यावर दृष्टी केंद्रित ठेवू नका. आपण काय पूर्ण केले आणि काय अपूर्ण सोडले यावर लक्ष ठेवणे अधिक चांगले." (बुद्धांची शिकवण)
- "बुद्ध आणि त्यांचा धम्म," डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

"Fix not your gaze upon the ill-words and ill-deeds of others, upon what others do or leave undone. Look rather at what by yourself have done or left undone."

- "Buddha and His Dhamma," Dr. Babasaheb Ambedkar 

 

बुद्धांचा मध्यम मार्ग

*बुद्धांचा मध्यम मार्ग*

जीवनाची आत्यंतिक अशी दोन टोके आहेत. एक सुखोपभोगाचे (a life of pleasure) व दुसरे आत्मक्लेशाचे (a life of self-mortification). एक म्हणतो, "खा, प्या, मजा करा. कारण उद्या आपण मरणारच आहोत." दुसरा म्हणतो, "सर्व इच्छा-आकांक्षा (वासना, desires) मारुन टाका. कारण त्या पुनर्जन्माचे मूळ आहेत." हे दोन्हीही मार्ग माणसाला न शोभण्यासारखे; म्हणून बुद्धांनी ते नाकारले. बुद्ध मध्यम मार्ग मानणारे होते. 'मज्जिम पतिपद' - 'मधला मार्ग' जो अति-उपभोगाचाही मार्ग नाही आणि आत्मक्लेशाचाही नाही.

~ भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म: ले. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

एकच गाथा जाणून त्याप्रमाणे आचरण

|| तथागत बुद्धांची शिकवण ||

**************************.

• "माणसाला जरी हजारो गाथा पाठ म्हणता येत असल्या तरी त्याला त्यातील ओळींचा अर्थ कळत नसेल तर त्याच्यापेक्षा एकच गाथा जाणून तदनुसार आपल्या विचारांचा जो संयम करू शकतो तो मनुष्य श्रेष्ठ आहे. हजारो शब्द न समजता पाठ म्हणण्यात काय अर्थ आहे? ऐकलेले शब्द समजून त्याप्रमाणे आचरण करणे म्हणजे आपल्या मुक्तीचा मार्ग चोखाळण्यासारखे आहे."

~ भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म- ले. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर